اصول حسابرسی در بر گیرنده اصولی است که به وسیله آن حسابرسان اطلاعات مالی یک شرکت را مورد بررسی و بازرسی قرار می دهند. شرکت های بزرگ مالی برای اینکه بتوانند اشراف کاملی درباره مسائل مالی خود داشته باشند، به افرادی نیاز دارند که بتوانند هر گونه اشتباه و یا مشکل را از حساب های مالی آنها بزدایند. به این افراد حسابرس می گویند.
حسابرسان چگونه این صورت های مالی را مورد بررسی قرار می دهند؟ حسابرسان چه کسانی هستند و منظور از اصول رسیدگی به حساب چیست؟ ما قصد داریم به این سوالات در این مقاله پاسخ دهیم. با ما همراه شوید.
تاریخچه حسابرسی
علم حسابرسی و بررسی اصول حسابرسی دارای سابقه طولانی ای است که نمی توان زمان دقیقی را برای شروع آن بیان کرد. اما در بسیاری از منابع، گفته شده، اولین باری که فردی به عنوان حسابرس در نظر گرفته شد، فردی اسپانیایی بود که در سال 1492 مسئول حسابرسی دارایی کریستف کلمب بود. این مامور اسپانیایی وظیفه داشت تا بر حساب های مالی کلمب یعنی طلاها و ادویه های جمع آوری شده نظارت کند.
مورد بعدی مربوط به دولت انگلیس است که علم حسابرسی را در سال 1862 به رسمیت شناخت؛ و سرمایه داران انگلیسی در اواخر قرن نوزدهم در سفرهایی که به ایالات متحد داشتند از این حسابرس ها استفاده کردند. اما تاریخ حسابرسی در ایران به دهه اول سال 1300 برمی گردد که بانک ملی 12 نفر را جهت کسب علم حسابداری و حسابرسی به انگلستان اعزام کرد. همچنین نخستین قانونی که به حسابرسی اشاره دارد قانون تجارت سال 1311 است.
نقش حسابرسی در اقتصاد
وظیفه حسابرسان این است که با بررسی و رسیدگی به سوابق مالی یک شرکت و یا نهاد یا موسسه های مختلف، درباره ی صحت و درستی سوابق مالی آنها اظهار نظر کنند. این کار باعث اعتباردهی به شرکت مورد حسابرسی و سازمان می شود.
این امر از اهمیت بالایی در اقتصاد کشور برخوردار است. زیرا این فعالیت باعث ایجاد اشراف کامل بر تمام فعالیت های مالی کشور می شود و تحریفات و تقلبات موجود در اقتصاد را به حداقل می رساند. پس به نوعی باعث می شود که اقتصاد کشور مشخص و عاری از اشتباه باشد. همچنین از احتمال بروز اختلاس و عدم همخوانی مالی در سوابق سازمان ها، جلوگیری شود.
حسابرسی چیست
قبل از اینکه بخواهیم به اصول حسابرسی بپردازیم، لازم است مفهوم کلی حسابرسی را مورد مطالعه قرار دهیم. علم حسابرسی علمی که در آن فردی منتخب از شرکت های حسابداری موظف می شود تا با بازرسی جستجوگرایانه در اسناد حسابداری یک شرکت، نهاد، موسسه و …صحت و درستی اطلاعات را تایید کرده و شواهد مالی آن نهاد را ارزیابی نماید.
هدف از این ارزیابی تایید یا رد شدن اطلاعات و گزارش های مالی یک شرکت است. به عبارت دیگر در علم حسابرسی، حسابرس با بررسی کردن شواهد و اطلاعات مالی قصد دارد تا استاندارد بودن فرایند تهیه این اسناد را تایید یا رد کند. علم حسابرسی شباهت بسیار زیادی با حسابداری دارد و همین امر باعث می شود که بسیاری از افراد این دو را با هم یکی بدانند. اما اینطور نیست و این دو موضوع، با یکدیگر متفاوت هستند و نباید آنها را یکسان دانست.
انواع حسابرسی
علم حسابرسی انواع مختلفی از نظر دیدگاه و نظرهای مرتبط دارد که به صورت زیر طبقه بندی می شوند:
- حسابرسی از نظر دلیل ارجاع کار
- حسابرسی الزامی: در این نوع حسابرسی، شرکت، نهاد یا موسسه های مختلف موظف اند تا به موجب قوانین و مقررات در پایان سال مالی، صورت های مالی خود را جهت حسابرسی به موسسه های حسابرسی مختلف ارجاع دهند.
- حسابرسی اختیاری: در این نوع از حسابرسی، صورت های مالی یک شرکت یا نهاد یا موسسه های تجاری در صورت تمایل مدیر عاملان آن شرکت، مورد حسابرسی قرار می گیرند.
- حسابرسی از نظر ماهیت رسیدگی
- رسیدگی های خاص یا ویژه: اینگونه رسیدگی ها صرفا به منظور اهداف خاصی انجام می شود و مانند حسابرسی های کلی درباره مسائل مالی جاری نیست. بلکه صرفا مربوط به موضوعی موقتی و گذرا است.
- بررسی سیستم: حسابرسان در این شیوه با بررسی سیستم مستقر در شرکت و یا موسسه های تجاری در تلاش اند تا استاندارد بودن صورت ها و شواهد مالی را مورد بررسی قرار دهند و گامی ابتدایی برای نتیجه گیری نهایی بردارند.
- حسابرسی از نظر شیوه کار
- حسابرسی مبتنی بر ترازنامه: در این نمونه حسابرسی ها، فرد منتخب با بررسی ترازنامه، یعنی لیستی از کالاهای مندرج در صورت های مالی و البته نمونه گیری از آنها، نتیجه را به نتایج کلی به دست آمده از حسابرسی اضافه می کند.
- حسابرسی مبتنی بر ریسک: طولانی ترین و مهم ترین قسمت هر حسابرسی، حسابرسی مبتنی بر ریسک است. طی آن حسابرس زمینه های بالقوه که ممکن است باعث بروز بیشترین ریسک یا تقلب یا تحریفات مالی شوند را، مورد بررسی قرار می دهد.
- مبتنی بر سند رسمی: این شیوه که بیشترین کاربرد را در شرکت های تجاری کوچک دارد، بدین گونه است که فرد حسابرس، بررسی های خود را از مهم ترین مدارک و اسناد آغاز می کند و به صورت ها و شواهد مالی می رسد.
- حسابرسی از نظر زمان انجام کار
- حسابرسی مداوم: اینگونه حسابرسی مختص به زمان مشخصی نمی شود. بلکه به دلیل سنگین بودن صورت های مالی یک شرکت تجاری، حسابرس در طول یک سال مالی همزمان با فعالیت های شرکت، حسابرسی را انجام می دهد.
- حسابرسی نهایی: بعد از بررسی تمام شواهد و مدارک مالی در آخر سال مالی، این حسابرسی صورت می گیرد.
- حسابرسی ضمنی: حسابرس قسمتی از بررسی های خود را در طول سال و ضمن سال مالی، انجام می دهد.
در صورتی که مایل هستید همه چیز را درباره حسابرسی داخلی بدانید به شما پیشنهاد می کنیم مقاله حسابرسی داخلی چیست را مطالعه نمایید
گزارش حسابرسی چیست
حسابرسان نتایج نهایی حسابرسی خود را در قالب گزارش حسابرسی ارائه می دهند. آنها پس از بررسی تمام صورت های مالی یک نهاد تجاری، گزارش حسابرسی ای را منتشر می کنند که یکی از مهمترین فاکتورها برای سرمایه گذاران جهت سرمایه گذاری است. هدف از انتشار این گزارش ارائه درستی و صحت و قابل اعتماد بودن گزارش های مالی شرکت است و انواع مختلفی را شامل می شود.
انواع گزارش های حسابرسی
همانطور که پیش از این بیان شد، گزارش های حسابرسی انواع مختلفی دارند و ما آنها را چنین دسته بندی کرده ایم:
- گزارش مقبول یا استاندارد: در این نمونه از گزارش حسابرسی، صورت های مالی شرکت تجاری مورد نظر، عاری از هرگونه تحریف، خطا و یا تقلب بوده و مطابق با استاندارد کشور تنظیم می شوند.
- گزارش مشروط: در این گزارش، صورت های مالی شرکت تجاری مورد نظر، مطابق با استاندارد قانون کشور هستند. اما از طرفی تحریفات و مشکلاتی هم دارند که نمی توان به آن گزارش مقبول و کاملی گفت. در نتیجه حسابرس در انتهای گزارش خود علت این گزارش مشروط را اعلام می کند.
- گزارش مردود: در این نمونه از گزارشات، تحریفات مهمی وجود دارد که بر صورت های مالی تاثیر شایانی می گذارند. حسابرسان جزئیات و علت گزارش مردودی خود را در گزارش به طور کامل بیان می کنند. مردودی بدترین نوع گزارش است.
- گزارش بدون نظر: وقتی که حسابرسان درباره صورت های مالی یک شرکت نظر قطعی ای ندارند از این نوع گزارش استفاده می کنند. اکثرا در شرایطی انتخاب این نوع گزارش پیش می آید که سوابق مالی کاملی وجود نداشته باشد. این نوع گزارش هم، یکی از انواع گزارشات بد مالی به شمار می رود.
هدف از حسابرسی
هدف و مقصود از حسابرسی شرکت ها، نهادها و یا موسسات این است که حسابرس پس از بررسی های مختلف درباره استاندارد بودن یا نبودن صورت های مالی آن شرکت اظهار نظر کند. سپس گزارشی مبنی بر بررسی های خود ارائه دهد که این گزارشات فاکتورهای مهمی برای سرمایه گذاران جهت انجام سرمایه گذاری در این شرکت ها به شمار می روند.
نحوه انجام حسابرسی
حسابرسی روند و مراحلی دارد که هر حسابرس باید براساس این 4 مرحله روند حسابرسی را انجام دهد. این مراحل عبارتند از:
- تعیین نقش حسابرس، علت و شرط های انتخاب او که توسط مشتری امضا می شود
- برنامه ریزی حسابرسی
- گردآوری اطلاعات از صورت های مالی و سوابق مالی
- ارائه گزارش نتیجه
اصول حسابرسی
علم حسابرسی اصول هایی دارد که براساس طرح حسابرسی متفاوت خواهند بود. اما بعضی اصول تقریبا همیشه پایدارند. این اصول حسابرسی پایدار را می توانیم چنین بیان کنیم:
- هدف حسابرس اعتباردهی به صورت های مالی شرکت است.
- بازرسی صورت های مالی سهامی عام به وسیله بازرس قانونی منتخب خودشان انجام می شود.
- با مشخص کردن نقش حسابرسی حدود بررسی را نشان دهید.
- برای حسابرسی دقیق و درست، مدیر کافی نیست.
- بازرسی های حسابرس مستقل بر پایه ی گزارش حسابرس گردآوری می شوند.
- حسابرس مستقل گزارش را برای مرجعی که از قبل انتخاب شده است می فرستد.
- مجمع عمومی صاحبان سهام، بازرس قانونی را مشخص و انتخاب می کند.
- وظیفه بازرس قانونی این است که به مجمع عمومی صاحبان سهام گزارش وقوع جرم ارائه دهد.
استانداردهای حسابرسی
استانداردهای علم حسابرسی شامل اصولی می شوند که با استفاده از آنها، حسابرسی یک حسابرس، مورد بررسی قرار گرفته و کار او مورد سنجش قرار می گیرد. استاندارد های حسابرسی در کل 10 اصل هستند که در سه گروه زیر دسته بندی می شوند:
- استاندارد عمومی گزارشگری حسابرسی
- استاندارد عملیات رسیدگی حسابرسی
- استاندارد گزارشگری حسابرسی
حسابرس کیست
حسابرس به فردی گفته می شود که فارغ التحصیل رشته حسابرسی بوده و وظیفه دارد تا با بررسی سوابق مالی نهادهای مختلف، میزان اشراف مدیرعامل را بر قسمت مالی افزایش دهد. حسابرسان می توانند در شرکت های مختلف مالی، بیمه، موسسه های امور مالیاتی و یا شرکت های دولتی و تجاری شروع به کار نمایند و به امور مالی رسیدگی کنند.
مهارت های حسابرس
حسابرسان باید از مهارت های خاصی جهت حسابرسی برخوردار باشند که این مهارت ها شامل توانایی در محاسبات و آنالیز کردن داده ها و اطلاعات مالی سازمان ها می شوند. در واقع موارد یاد شده، مهمترین مهارت های حسابرسان به شمار می روند. مهارت مهم بعدی مهارت های گفتاری و نوشتاری هستند، که باید جهت رساندن منظور خود به دیگران، مورد قبول واقع شوند.
حسابرس همچنین باید بسیار دقیق و جزیی نگر باشد و به تمام مسائل پیرامون خود دقت کند. توانایی استفاده از سیستم جهت بررسی اطلاعات سیستمی هم بسیار برای حسابرس مهم است. پس اگر قصد دارید حرفه ی حسابرسی را بیاموزید، مهارت خود را در کار با نرم افزار حسابرسی بالا ببرید. همچنین باید بتوانید گزارشات مالی سازمان ها را به بهترین نحو ممکن بررسی کنید.
شخص حسابرس باید در هر حسابرسی ای که انجام می دهد، ویژگی های اصلی کسب و کار سازمانی را شناسایی نماید و در آخر باید دستورالعمل هایی برای بهبود وضعیت مالی سازمان ارائه کند؛ تا صورت مالی شرکت مطابق با استاندارد تنظیم گردد.
کارهایی که حسابرس نمی کند
از آنجا که اصول حسابرسی دقیق هستند و حسابرس باید حسابرسی جامع، کامل و دقیقی انجام دهد، حسابرس نباید در بررسی صورت های مالی اهمال کاری و کوتاهی کند. بلکه باید رسیدگی به این اطلاعات را با دقت و توجه بالایی انجام دهد. حسابرس نباید اطلاعات مالی یک شرکت را تغییر دهد. بلکه باید با سوابق مقایسه و هرگونه تقلب، اشتباه یا تحریف را شناسایی نماید. در کل حسابرس باید قاعده ی محرمانگی را رعایت کند و اطلاعات مالی ریز یک شرکت را در مکانی امن محفوظ نگه دارد و نباید آنها را با دیگران در میان بگذارد.
انواع حسابرس
- حسابرس مستقل: حسابرس هایی که در شرکت های خدمات حسابداری فعالیت می کنند و مسئول بررسی امور مالی شرکت ها و ارائه آن به مدیران شرکت اند.
- حسابرس داخلی: حسابرسان داخلی وظیفه دارند تا به صورت هفتگی یا ماهانه به مدیر عامل و هیئت مدیره شرکت گزارش دهند.
- ناظر مالی: فردی که زیر نظر رئیس سازمان کار می کند و وظیفه دارد تا اسناد و مدارک را نگهداری نماید.
- بازرس قانونی: بازرس قانونی وظیفه دارد تا درستی صورت حساب ها و صورت دارایی و یا صورت عملکرد یک شرکت را بررسی کند و آن را به مجمع عمومی تسلیم نماید.
- حسابرسان دیوان محاسبات: این حسابرسان موظف اند فعالیت دستگاه های دولتی را مورد بررسی و تفتیش قرار دهند و مطابق قانون اقدام کنند.
- ممیزان دارایی: حسابرسی رعایتی، اصلی ترین فعالیت این حسابرسان به شمار می رود.
اهمیت حسابرسی مستقل
حسابرسان مستقل آن دسته از حسابرسان هستند که در موسسه های حسابرسی کار می کنند و وظیفه دارند در قبال دریافت حقوق، بررسی های خود را از مسائل مالی یک شرکت به هیئت مدیره شرکت گزارش دهند. حسابرسی مستقل از اهمیت بالایی برخوردار است. پس باید با نهایت دقت در مورد نحوه انجام این نوع از خدمات حسابرسی اطلاعات کسب کرد.
تاسیس شرکت های حسابداری و حسابرسی امروزه مورد توجه افراد زیادی قرار گرفته اند. این شرکت ها به حسابدارن و حسابرسان خبره ای نیاز دارند تا بتوانند به راحتی در مورد مسائل مالی و صورت های مالی و همینطور ارزیابی های امور مالی اظهار نظر کنند و علل های مختلفی را در این باره بیان نمایند. آنها در بیشتر مواقع به دنبال حسابرسان مستقل هستند، که بتوانند با عقد قرارداد، حسابرسی شرکت را به ایشان بسپارند.
محصول نهایی حسابرسی
مهم ترین وظیفه حسابرس این است که با بررسی صورت های مالی به صورت دقیق، مدیرعاملان موسسات را از تمامی این امور مالی آگاه سازند. اگر حسابرس کار خود را به درستی انجام دهد می توان گفت که محصول نهایی این حسابرسی بهبود وضعیت مالی شرکت و اعتبار آفرینی در سازمان خواهد بود.
تفاوت حسابداری و حسابرسی
علم حسابرسی و حسابداری شباهت و ارتباط زیادی باهم دارند. حسابرس برای داشتن اشراف کامل بر روی صورت ها و سوابق مالی یک نهاد، باید اطلاعات حسابداری آن شرکت را بررسی کند. پس در واقع حسابداری گام اولیه و مداوم برای حسابرس شدن به شمار می رود.
در حالی که حسابداران از این مرحله رد شده و در طول یک سال مالی، سوابق را مرتب و مشخص کرده و آنها را برای حسابرسی در پایان سال مالی آماده می کنند. به خاطر داشته باشید که یک حسابرس باید حسابدار کار بلدی هم باشد.
ما دو مقاله مختصر اما مفید برای شما آماده کرده ایم تا درباره تفاوت اصطلاحات رایج در حسابرسی داخلی با اصطلاحات رایج در حسابداری آشنا شوید لذا مطالعه آن ها را نیز به شما پیشنهاد می کنیم
مفهوم حسابرسی مداوم
عبارت حسابرسی مداوم، یعنی حسابرس بررسی های خود را در طول سال مالی انجام دهد و همزمان با فعالیت آن شرکت یا موسسه، بررسی های حسابرسی را به آخر سال مالی معوق نکند. در واقع حسابرسی مداوم یعنی حرکت کردن به صورت مداوم و پابه پای برنامه، جهت دست یافتن به اطلاعات حسابداری مورد نظر.
حدود رسیدگی در حسابرسی
حدود رسیدگی در حسابرسی مسئله مهمی است. با مشخص کردن این حدود، واحد مورد بازرسی و دوره مورد بازرسی را می توان مشخص کرد. استفاده دیگر حدود رسیدگی، در تعیین و محدود کردن اختیارات حسابرس در حسابرسی است.
بهترین شرکت حسابرسی
بهترین شرکت های حسابرسی شرکت هایی هستند که ده استاندارد تعیین شده توسط انجمن حسابداران آمریکا را دارا باشند. از میان بهترین شرکت های حسابرسی که اصول حسابرسی را به خوبی رعایت می کنند، می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- پی دبلیو سی (PwC)
- دلویت (Deloitte)
- ارنست اند یانگ (EY)
- کی پی ام جی (KPMG)
- بی دی او (BDO)
- آر اس ام (RSM)
- و دیگر موارد
در این میان برخی شرکت های حسابداری ایرانی هم وجود دارند که اصول حسابرسی را به خوبی رعایت می کنند که یکی ار بهترین آن ها موسسه الوند حسابان نو روش می باشد.
برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید با اینستاگرام ما را فالوو کنید و سوال خود را در دایرکت مطرح نمایید و از مشاوره رایگان استفاده نمایید.
رشته حسابرسی
رشته حسابرسی یکی از رشته های تحصیلی محبوب در میان دانش آموزان است، که شباهت بسیاری با رشته حسابداری دارد. همچنین دروس این دو رشته در دانشگاه هم، یکسان هستند. اما در نهایت، مشاغلی که می توان بعد از فارغ التحصیلی در هر یک از این رشته ها انتخاب کرد، متفاوت خواهند بود. دانش آموزانی که رشته های نظری را در دوران دبیرستان برای تحصیل انتخاب می کنند، می توانند در دانشگاه وارد رشته حسابداری شوند.
شغل حسابرسی
کسانی که فارغ التحصیل رشته های حسابداری و یا حسابرسی هستند گزینه های شغلی بسیار متنوعی خواهند داشت که حسابرسی یکی از آنان است. حسابرسان می توانند در شرکت های مالی، مدیریت، بیمه، مالیات و شرکت های دولتی استخدام شوند و فعالیت خود را آغاز کنند. همچنین آنها می توانند موسسات حسابرسی خصوصی خود را تاسیس کرده و شروع به فعالیت در این زمینه نمایند.
تفاوت دروس حسابداری و حسابرسی
دروس حسابداری و حسابرسی تقریبا شباهت بسیار زیادی با هم دارند. اما در این میان برخی کتب متفاوت هستند. از جمله:
- طراحی پژوهش های حسابرسی
- بررسی مسائل کاربردی در حسابرسی
- حسابرسی سیستم های کامپیوتری
- سیستم های اطلاعاتی مدیریت
- مدیریت رفتار سازمانی پیشرفته و کاربرد آن در حسابرسی
- کاربرد قوانین و مقررات مالی بانکی و بازرگانی در حسابرسی
- حسابرسی پیشرفته
- حسابداری دولتی پیشرفته
- بررسی موارد خاص در حسابداری
- سیستم های اطلاعاتی حسابداری
- اقتصاد مدیریت
- مباحث جاری در حسابداری
- تصمیم گیری در مسائل مالی
- حسابداری در مدیریت تکمیلی
جمع بندی
در تمام متن مقاله، ما به بررسی اصول حسابرسی، حسابرس، حسابداری، حسابرسی و … پرداختیم و دریافتیم که هر یک از این مفاهیم، به چه مسئله ای اشاره دارند. در نهایت متوجه شدیم که حسابرسی به ما این امکان را می دهد تا با جمع آوری اطلاعات درباره ی صورت های مالی، تسلط کاملی بر روی مسائل مالی شرکت خود داشته باشیم.
با این حال اگر باز هم برای شما در خصوص مفهوم حسابرسی و اصول حسابرسی، ابهامی وجود دارد، می توانید با کارشناسان متخصص ما در موسسه الوند حسابان ارتباط برقرار کنید. کارشناسان ما با نهایت دقت و به صورت کامل، ابهامات شما را در این زمینه برطرف خواهند نمود.
برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید اینستاگرام ما را فالوو کنید سپس سوال خود را در دایرکت مطرح نمایید و از مشاوره رایگان استفاده نمایید.
بدون دیدگاه