مالیات مستقیم و غیر مستقیم چیست و چه تفاوتی دارند

مالیات مستقیم و غیر مستقیم یک از منابع تامین درآمد دولت ها هستند که اشخاص حقیقی و حقوقی بایستی مقدار مالیات معین شده را پرداخت کنند. البته باید بدانید که روش پرداخت هر نوع مالیات، متفاوت است و برای پرداخت مالیات مستقیم و غیر مستقیم بایستی به قوانین مالیاتی مراجعه کرد.

 

مالیات چیست و در ایران چند نوع مالیات داریم

مالیات، هزینه اجتماعی می باشد که شهروندان به منظور تامین منابع مالی کشور به دولت پرداخت می کنند. تمام اشخاص حقیقی و حقوقی، وظیفه دارند که بخشی از درآمد ماهانه خود را به دولت پرداخت نمایند. به عبارتی، بخشی از دارایی شهروندان به منظور تامین رفاه اجتماعی آن ها به حساب دولت منتقل می شود. در علوم اقتصادی، تعریف مالیات، جالب است. به واگذاری بخشی از دارایی بخش خصوصی به بخش دولتی بر اساس قوانین معین شده، مالیات گفته می شود. مالیات در تمام کشورهای دنیا در حال اجرا است و ماده 21 قانون اساسی کشور ما به قوانین مالیاتی اشاره دارد.

 

مالیات مستقیم و غیر مستقیم، انواع مالیات های کشور می باشند. مالیات مستقیم و غیر مستقیم به دسته های مختلفی تقسیم شده اند. مالیات های مستقیم بر درآمد و دارایی صاحبان کسب و کارها اعمال می شود. در عوض، مالیات های غیر مستقیم به قیمت کالاهای مصرفی تعلق می گیرد. پرداخت مالیات های غیر مستقیم بر عهده تمام شهروندان می باشد. به عبارتی، تمام کسانی که در زنجیره تولید، توزیع و مصرف هستند، بایستی مالیات های غیر مستقیم را پرداخت کنند.

 

معرفی مالیات مستقیم

پیش تر اشاره شد که مالیات مستقیم و غیر مستقیم، دو نوع مختلف مالیات هستند. مالیات های مستقیم به دو دسته کلی “مالیات بر درآمد” و “مالیات بر دارایی” تقسیم شده اند. از این جهت، مالیات مستقیم توسط صاحبان کسب و کار پرداخت می شود. به درآمد حاصل از املاک، کشاورزی و دستمزد، مالیات بر درآمد تعلق می گیرد. از این رو، مبلغی به عنوان مالیات از درآمد حاصل از املاک، کشاورزی و دستمزد، مبلغی کسر می گردد. پس از اعمال مالیات بر درآمد، حقوق هر شخص واریز می شود. صاحبان کسب و کارها ( اشخاص حقیقی و حقوقی ) بایستی مالیات بر درآمد را پرداخت کنند. به مالیات بر درآمد، مالیات عملکرد هم گفته می شود.

 

مالیات بر درآمد به ایرانیان مقیم خارج از کشور هم تعلق می گیرد. افراد حقیقی و حقوقی خارج از کشور هم مشمول پرداخت مالیات بر درآمد هستند. مالیات بر دارایی شامل املاک و مستغلات، حق تمبر و مالیات بر ارث می شود. مالیات بر دارایی بایستی به صورت سالانه پرداخت شود. مالیات بر دارایی، هر ساله بر کل دارایی های هر شخص داخل کشور، اعمال می گردد.

 

 

انواع مالیات های مستقیم

• مالیات بر دارایی

مالیات مستقیم و غیر مستقیم، دسته بندی های متفاوتی دارند. مالیات های مستقیم به دو دسته مالیات بر دارایی و مالیات بر درآمد تقسیم شده اند. یکی از شاخه های اصلی مالیات های مستقیم، مالیات بر دارایی می باشد. به تمام حقوقی که یک شخص حقیقی یا حقوقی نسبت به اموال، املاک و اشیا دارد، دارایی گفته می شود. مالیات بر ارث و مالیات حق تمبر، زیر مجموعه مالیات بر دارایی هستند.

 

• مالیات بر درآمد

مالیات بر درآمد، یکی از انواع مالیات های مستقیم می باشد. مالیات بر درآمد شامل مالیات بر درآمد اتفاقی، ملک، کشاورزی، حقوق، مشاغل، اشخاص حقوقی و مالیات بر جمع درآمد ناشی از منابع مختلف درآمدی می شود. همچنین یکی از انواع مالیات های مستقیم نیز مالیات بر درآمد اجاره املاک می باشد. در حال حاضر، مالیات بر درآمد کشاورزی در ایران اجرا نمی شود.

پرداخت مالیات بر درآمد حقوق بر عهده کارفرما می باشد. مالیات بر درآمد مشاغل به درآمدی که شخص حقیقی با فعالیت در مشاغل تجاری کسب می کند، اعمال می شود. از مجموع درآمدهای موسسه ها و اشخاص حقوقی، مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی، کسر می گردد. به درآمدهایی که به صورت اتفاقی به دست می آید، مالیات تعلق می گیرد.

 

معرفی مالیات غیر مستقیم

تمام شهروندان در حال پرداخت مالیات مستقیم و غیر مستقیم به دولت هستند. مالیات های غیر مستقیم بر قیمت کالاهای مصرفی اعمال می شود. به عبارتی، مالیات های غیر مستقیم از مصرف کنندگان کالاهای مصرفی اخذ می گردد. اصلی ترین هدف پرداخت مالیات، تامین بودجه دولت می باشد. از این رو، پرداخت مالیات های غیر مستقیم در کشورهای کم تر توسعه یافته، اهمیت زیادی دارد. مالیات های غیر مستقیم با کاهش مصرف، نرخ سرمایه گذاری را بالا می برند. به این ترتیب، ضریب افزاینده پس اندازه، رشد می کند. متداول ترین نوع مالیات غیر مستقیم، مالیات بر مصرف می باشد که می توان درصد و مبلغ آن را در هنگام خرید کالاها و محصولات مشاهده کرد.

 

انواع مالیات های غیر مستقیم

مالیات غیر مستقیم شامل مالیات بر مصرف، ارزش افزوده، حقوق و عوارض گمرکی می شود. حقوق و عوارض گمرکی، مالیات بر صادرات و واردات می باشد. مهم ترین مالیات غیر مستقیم، مالیاتی است که از صادرات و واردات کالاهای مختلف، اخذ می گردد. به مالیات بر صادرات و واردات، تعرفه های گمرکی هم گفته می شود که به سیستم های کلان اقتصادی کشور وابسته هستند. هدف از تعیین مالیات بر صادرات و واردات، تامین بودجه دولت و حمایت از صنایع داخلی می باشد. یکی دیگر از انواع مالیات های غیر مستقیم، مالیات بر مصرف است. تمام شهروندان در طول روز، مالیات بر مصرف کالاها و محصولات مختلف را پرداخت می کنند.

 

در هنگام خرید کالا، مالیات بر مصرف به همراه قیمت کالا، پرداخت می شود. البته، بایستی بدانید که مالیات بر مصرف به هر کالایی تعلق نمی گیرد. مالیات بر مصرف از جیب مصرف کننده نهایی، پرداخت می شود. البته مسئولیت پرداخت مالیات بر مصرف بر عهده تولیدکنندگان و فروشندگان می باشد. برخلاف مالیات بر مصرف، مالیات بر ارزش افزوده بر تمام کالاها و خدمات اعمال می شود. وظیفه پرداخت مالیات بر ارزش افزوده بر عهده مصرف کننده می باشد. همانند مالیات بر مصرف، مالیات بر ارزش افزوده همراه با قیمت کالا پرداخت می شود.

 

 

تفاوت های مالیات مستقیم و غیر مستقیم

• مودی پرداخت مالیات

یکی از تفاوت های مالیات مستقیم و غیر مستقیم در مودی پرداخت آن ها می باشد. مالیات مستقیم از درآمد کسب و کارها و مالیات غیر مستقیم از مصرف کننده و تولید کننده محصول، وصول می شود.

 

• فرار مالیاتی

از پرداخت مالیات مستقیم و غیر مستقیم می توان فرار کرد. صاحبان کسب و کارها می توانند از پرداخت مالیات های مستقیم فرار کنند ولی امکان فرار مالیاتی از مالیات های غیر مستقیم، وجود ندارد، چرا که در هنگام خرید محصولات بایستی هزینه آن را پرداخت کرد.

 

• انتقال

مالیات مستقیم را نمی توان از یک شخص به شخص دیگری انتقال داد. خود شخص بایستی مالیات مستقیم را پرداخت نماید. در عوض، مالیات غیر مستقیم را می توان از یک شخص به شخص دیگری انتقال داد. از این رو، مصرف کننده نهایی محصول می بایستی مالیات غیر مستقیم را پرداخت کند.

 

• تورم

یکی دیگر از تفاوت های مالیات مستقیم و غیر مستقیم در تورم است. پرداخت مالیات های مستقیم، موجب کاهش نرخ تورم کشور می شود. پرداخت مالیات های غیر مستقیم، موجب افزایش نرخ تورم کشور می گردد.

 

• پوشش مجموعه

مالیات های مستقیم با توجه به درآمد هر شخص، تعیین می شوند. در حالی که پرداخت مالیات های غیر مستقیم بر عهده افرادی است که کالا یا خدماتی را دریافت کرده اند.

 

ماده های مالیاتی مهم در مالیات مستقیم و غیر مستقیم

تمام قوانین مالیاتی مهم و حائز اهمیت می باشد و نداستن آن ها ممکن است مودی را درگیر پرداخت جریمه‌های مالیاتی نماید! لذا پیشنهاد می شود در این زمینه همواره از کارشناسان حرفه‌ای و با تجربه مشورت گرفته شود. با این حال ما برخی از مهم‌ترین ماده‌های مالیاتی مربوطه را برای شما عزیزان آماده کرده و نام می بریم :

ماده‌های مهم مربوط به قانون مالیات‌های مستقیم : در این زمینه می‌توان از ماده‌های 100، 103، 105، 106، 110، 116، 119، 131، 143، 149، 156، 157، 169، 192، 193، 197، 199، 210، 227، 238، 247، 251 و 272 نام برد.

ماده‌های مهم مربوط به قانون مالیات بر ارزش افزوده : در این زمینه می‌توان از ماده‌های 10، 12، 14، 15، 16، 17، 18، 19، 20، 21، 22، 23، 26، 32، 38، 42، 43 و 50 نام برد.

ماده‌های مهم مربوط به قانون مالیات بر درآمد : در این زمینه می‌توان از ماده‌های 52، 53، 54، 81، 82، 83، 84، 91، 92، 100، 105، 109، 110 و 119 نام برد.

ماده‌های مهم مربوط به قانون مالیات بر اجاره : در این زمینه می‌توان از ماده‌های 52، 53، 55، 57، 59، 64 و 75 نام برد.

 

جمع بندی

در این مقاله، راجع به انواع مالیات مستقیم و غیر مستقیم صحبت شد. الوند حسابان یکی از موسسه‌های معتبر مشاوره مالی و حسابداری می باشد که می‌تواند به مودیان محترم در زمینه محاسبه میزان مالیات مربوطه به کسب و کار آن‌ها مشاوره دهد و امور مالیاتی آن ها را به عهده بگیرد. همچنین در صورتی که امور مالیاتی خود را به درستی انجام نداده اید و مشمول جریمه شده اید می توانید برای اطلاع از شرایط بخشودگی جرایم مالیاتی و راه‌های کاهش مالیات با ما در ارتباط باشید.

 

جهت کسب اطلاعات بیشتر می توانید با شماره های : 9909087-0992 یا 77653794-021 ارتباط برقرار نمایید و از مشاوره کارشناسان حرفه‌ای و با تجربه ما بهره‎‌مند شوید.