مهم‌ترین ماده‌های مالیاتی و کاربردی‌ترین ماده‌های مالیاتی امسال را بشناسید

آشنایی با ماده های مهم مالیاتی در بخش قانون اساسی، کمک بسیاری به اشخاصی حقیقی و حقوقی خواهد نمود که در بحث مالیات بر درآمد، با مشکلات قانونی مواجه نشوند. در واقع تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی که در کشور مشغول به فعالیت هستند، نیاز دارند تا با درک مواد مهم قانون مالیات، از جرایمی که به عدم پرداخت مالیات های متعلقه مربوط می شود، اطلاعات داشته باشند.

بسته به اهمیت ماده های مهم مالیاتی، ما تلاش نموده ایم که در این مقاله به معرفی این مواد مهم و ارائه توضیح مختصری در مورد آنها بپردازیم. ما در تلاش هستیم که ماده های قانون مالیات های مستقیم، مالیات بر اجاره و مالیات بر درآمد را به تفکیک در این مقاله برای شما بیان نماییم. پس از آن شما بسته به اطلاعاتی که به دست خواهید آورد، از بروز مشکلات حقوقی برای کسب و کار خود جلوگیری خواهید نمود.

 

ماده های مهم مالیات در حسابداری

مالیات هایی قانونگذاران در کشور برای اشخاص حقیقی و حقوقی تعیین نموده اند، به 4 دسته تقسیم می شود. مالیات مستقیم، مالیات بر ارزش افزوده، مالیات بر درآمد و مالیات بر اجاره. در ادامه هر یک از این نوع مالیات ها را با کاربردی که دارند برای شما بیان خواهیم کرد.

 

ماده های مهم قانون مالیات‌های مستقیم

مالیات های مستقیم به مالیاتی گفته می شود که هر ماه از حساب اشخاص حقیقی و حقوقی کسر می شود. این نوع مالیات را می توان با عنوان مالیات بر عملکرد نیز شناخت. در واقع باید مالیات های مستقیم را نوعی از مالیات معرفی کنیم که بسته به دارایی اشخاص تعیین می گردد. همچنین به صورت مستقیم از درآمد و دارایی هر فرد برداشت می شود.

مالیات های مستقیم بدون این که سازمان ها، موسسات یا افراد دیگری دخیل باشند، توسط اداره امور مالیاتی از افراد دریافت می شود. نکته مهمی که باید در مورد این نوع مالیات بیان کنیم، این است که افراد کم درآمد در کشور، هیچ نوع مالیات مستقیمی به امور مالیاتی نمی پردازند. البته از آنجایی که پرداخت کردن مالیات طبق قانون امری الزامی است، بهتر است هر فردی در مورد این نوع مالیات ها اطلاعات داشته باشد.

 

برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید اینستاگرام ما را فالوو کنید سپس سوال خود را در دایرکت مطرح نمایید و از مشاوره رایگان استفاده نمایید.

 

از ماده های مهم مالیاتی مستقیم که همه مردم جامعه باید در مورد آنها اطلاعات داشته باشند، باید به موارد زیر اشاره کنیم:

ماده 100 ق.م.م

طبق ماده 100 قانون مالیات های مستقیم (ق.م.م)، تمامی مودیان مالیاتی لازم است در طی یک سال مالی، بسته به شغلی که دارند اقدام به تهیه اظهارنامه مالیاتی نمایند. تنظیم این اظهارنامه تا پایان خرداد ماه سال جاری مهلت دارد. همچنین باید حتما مطابق با نمونه اظهارنامه منتشر شده از سوی سازمان امور مالیاتی تنظیم گردد. سپس اظهارنامه باید از طریق سامانه الکترونیکی به سازمان امور مالیاتی ارسال شود.

طبق ماده 100 قانون مالیات های مستقیم که از ماده های مهم مالیاتی به شمار می رود، اگر شخصی در بازه زمانی تعیین شده اقدام به تنظیم اظهارنامه مالیاتی خود ننموده و آن را برای سازمان ارسال نکند، مشمول جریمه عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی خواهد شد.

 

 

ماده 103 ق.م.م

در ماده 103، چنین بیان شده است که وکلا می توانند در وکالت نامه هایی که تنظیم می کنند، میزان حق الوکاله خود را بیان نمایند. سپس مبلغی معادل 5 درصد از میزان حق الوکاله خود را به عنوان علی الحساب مالیاتی بر روی وکالت نامه تمبر باطل نمایند.

 

ماده 105 ق.م.م

در این ماده به عنوان یکی دیگر از ماده های مهم مالیاتی، بیان شده که درآمد به دست آمده از فعالیت های انتفاعی توسط اشخاص حقوقی شامل پرداخت مالیات می شود. پیش از آنکه شرکت ها و اشخاص حقوقی بسته به مجموع درآمدی که دارند، مالیات بپردازند، لازم است زیان های وارد شده و معافیت های مقرر شده در قانون مالیات را از میزان مالیات خود کسر کنند. سپس مالیات خود را محاسبه نمایند.

 

ماده 106 ق.م.م 

از دیگر ماده های مهم مالیاتی مربوط به شرکت ها، باید به ماده 106 اشاره کنیم. طبق این ماده، درآمد اشخاص حقوقی که مشمول مالیات می شود، به وسیله رسیدگی به دفاتر قانونی و مقرراتی که در بند الف ماده 94 و 95 و موارد ذکر شده در ماده 97 می شوند، تعیین می گردد.

 

ماده 110 ق.م.م 

در این ماده به نحوه ارائه اظهارنامه مالیاتی، محاسبه میزان سود و زیان، دفاتر و اسناد مالی که توسط اشخاص حقوقی تنظیم می شوند و … اشاره شده است.  تمامی سرمایه گذاران و شرکت ها باید برای انجام کارهای مالیاتی خود، مطابق با این ماده پیش روند.

 

 

ماده 116 ق.م.م

مطابق با ماده های مهم مالیاتی، در ماده 116 ق.م.م به انحلال شرکت ها پرداخته شده است. مدیران تصفیه شرکت ها باید از تاریخ انحلال به مدت 6 ماه، اقدام به تنظیم و ارائه اظهارنامه مالیاتی نمایند. در واقع این بازه زمانی آخرین دوره عملیات اشخاص حقوقی به شمار می رود. پس باید مالیاتی که به آن تعلق می گیرد پرداخت شود.

 

ماده 119 ق.م.م 

مطابق با این ماده، درآمدی که به صورت اهدایی یا بلاعوض به دست می آید، باید مشمول پرداخت مالیات اتفاقی قرار گیرد. تفاوتی ندارد که این درآمد به دست آمده نقدی باشد یا غیر نقدی. برای محاسبه میزان مالیات آن هم باید به ماده 131 قانون مالیات های مستقیم مراجعه نمود.

 

ماده 131 ق.م.م

از ماده های مهم مالیاتی برای اشخاص حقیقی که صاحب کسب و کار خود هستند، باید به ماده 131 اشاره کنیم. طبق این ماده، نرخ محاسبه مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی بسته به میزان درآمدی که کسب کرده اند محاسبه می شود.

 

ماده 143 ق.م.م 

در این ماده به مسئله بخشودگی مالیات بر درآمد پرداخته شده است و شامل شرکت هایی می شود که در بورس پذیرفته شده اند. آنها طبق موارد زیر از پرداخت مالیات بخشیده می شوند:

• 10 درصد از مالیاتی که با فروش کالا در بورس به دست آمده است.
• 10 درصد از مالیاتی که توسط معامله سهام در بورس های داخلی یا خارجی به دست آمده است.

شرکت هایی که سهام آنها برای معامله در بازار بورس  مورد قبول واقع شده است، اگر در پایان دوره مالی خود حداقل دارای 20 درصد سهام شناور آزاد باشند، می توانند مشمول 2 برابر معافیت مالیات گردند. طبق تبصره این ماده، میزان مالیات مقطوع که کسب می شود، از  موارد خاصی محاسبه می شود. همچون هر نوع نقل و انتقال سهام، سهم الشرکه شرکا در دیگر شرکت ها، سهم الشرکه و حق تقدم سهام.

 

 

ماده 149 ق.م.م

در این ماده به عنوان یکی از ماده های مهم مالیاتی، بخشی از دارایی ها که بسته به شرایط مختلف دچار کاهش ارزش قیمت شده اند و همچنین هزینه های مربوط به تاسیس که قابلیت استهلاک دارند، مشمول هزینه های مالیاتی می گردند.

 

ماده 156 ق.م.م

مطابق با این ماده، اداره امور مالیاتی مکلف شده است که اظهارنامه مودیان را حداکثر تا یک سال پس از تاریخ انقضای مهلت مقرر برای تسلیم از سوی سازمان ها و شرکت ها که به اداره امور مالیاتی تسلیم شده است، مورد رسیدگی قرار دهند.

 

ماده 157 ق.م.م 

مودیان مالیات بر درآمد که در زمان مقرر اقدام به ارسال اظهارنامه مالیاتی خود به سازمان امور مالیاتی نکرده اند، طبق این ماده مشمول مرور زمان مالیاتی 5 ساله از تاریخ سررسید پرداخت مالیات می گردند. پس از گذشت این مدت، مالیات تعلق گرفته دیگر قابلیت مطالبه نخواهد داشت. مگر آنکه در این مدت زمان، برگ تشخیص مالیات صادر شده برای حداکثر 3 ماه بعد از انقضای 5 سال صادر گردیده و به مودی ابلاغ شده باشد.

 

ماده 169 ق.م.م

از دیگر ماده های مهم مالیاتی باید به این ماده اشاره کنیم که برای حسابداران و صاحبان کسب و کارها یک ماده مهم به شمار می رود. این ماده به منظور ابلاغ اطلاعات هویتی، میزان دارایی ها و عملکرد مودیان برای شفاف سازی فعالیت های اقتصادی و … در سازمان امور مالیاتی کشور تنظیم شده است.

 

 

ماده 192 ق.م.م

طبق این ماده، مودیان و نمایندگان آنها که می توانند اظهارنامه مالیاتی به اداره امور مالیاتی تسلیم کنند، اگر اظهارنامه را تنظیم نکرده و ارسال ننمایند، مشمول پرداخت جریمه می شوند. آنها نیاز دارند زیر نظر کارشناسان متخصص اقدام به تنظیم و ارسال اظهارنامه مالیاتی نمایند. کارشناسان الوند حسابان در این زمینه به آنها کمک خواهند نمود.

 

ماده 193 ق.م.م 

در این ماده مودیان وظیفه دارند که دفاتر قانون خود را نگهداری کنند. در صورتی که اقدام به عدم تسلیم ترازنامه نمایند یا این که سود و زیان خود را محاسبه نکنند، باید 20 درصد از مالیات در هر یک از این زمینه ها را به عنوان جریمه بپردازند.

 

ماده 197 ق.م.م

از دیگر ماده های مهم مالیاتی برای اشخاص حقیقی و حقوقی، ماده 197 است که به مسئله تسلیم صورت یا فهرست یا قرارداد و مشخصات مربوط به مودیان اشاره دارد. اگر از تسلیم هر یک از این موارد در زمان قانونی تعیین شده خودداری شود، یا این که اطلاعات خلاف واقع ارائه گردند، مودیان جریمه خواهند شد که این میزان جریمه معادل 2 درصد از حقوقی پرداختی از کل مبلغ قرارداد خواهد بود.

 

 ماده 199 ق.م.م 

تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی وظیفه دارند که مالیات خود را طبق قانون بپردازند. در صورت سرپیچی از این قانون، آنها علاوه بر مسئولیت تضامنی، مشمول جریمه نیز خواهند شد. در صورتی که مالیات توسط دریافت کننده پرداخت شود، میزان جریمه ای که مودی می تواند از مکلفین به کسر و ایصال مالیات دریافت کند، 5.2 درصد از موضوع این ماده خواهد بود.

 

ماده 210 ق.م.م 

طبق این ماده، مودی باید در طی 10 روز از تاریخ ابلاغ برگ قطعی، اقدام به پرداخت مالیاتی خود نماید.

 

ماده 227 ق.م.م

طبق این ماده از ماده های مهم مالیاتی، زمانی که ترازنامه، اظهارنامه و حساب های سود و زیان مورد قبول واقع شود، همچنین تایید گردد که مودی درآمدی کسب کرده و فعالیت داشته است، مالیات باید بسته به همین فعالیت ها و مابه التفاوت آنها بسته به ماده 157 ق.م.م، مطالبه شود.

 

 

ماده 238 ق.م.م

در این ماده به ترتیب رسیدگی توجه شده است. اگر مودی نسبت به برگه تشخیص مالیاتی صادر شده برای او اعتراضی داشته باشد، می تواند در مدت 30 روز آن را به اداره امور مالیاتی ابلاغ نماید و با ارائه مدارک و مستندات، خواستار رسیدگی مجدد به آن شود.

 

ماده 247 ق.م.م

این ماده که از ماده های مهم مالیاتی به شمار می رود، به مرجع حل اختلاف مالیاتی اشاره دارد. مطابق با این ماده، هیات های حل اختلاف مالیاتی هر رای که در مرحله بدوی صادر کنند، قطعی بوده و لازم الاجرا خواهد بود. مگر در مواردی که تا 20 روز از تاریخ ابلاغ رای، مودی طبق ماده 203 اعتراض کتبی خود را به ماموران مالیاتی ارائه کند. در این حالت پرونده به تجدید نظر خواهی ارسال خواهد شد و رای تجدید نظر قطعی و لازم الاجرا خواهد بود.

 

ماده 251 ق.م.م

طبق این ماده از ماده های مهم مالیاتی، مودی پس از دریافت رای قطعی هیات حل اختلاف مالیاتی، می تواند با ارائه مدارک لازم به شورای عالی مالیاتی شکایت کرده و درخواست نقض رای و تجدید نظر را نماید.

 

ماده 272 ق.م.م

در این ماده تا پایان دی ماه هر سال، سازمان امور مالیاتی وظیفه دارد که گروه هایی از اشخاص حقیقی و حقوقی را بسته به میزان و نوع فعالیتی که دارند، اعلام کرده و ملزم به ارائه صورتحساب های مالی نماید. یا این که آنها را ملزم کند که اظهارنامه مالیاتی خود را با صورتحساب های مالی حسابرسی شده توسط موسسات مشاوره حسابرسی، به سازمان ارسال کنند.

 

 

ماده های مهم مالیات بر ارزش افزوده

مالیات های غیر مستقیمی که نشان دهنده ارزش کالا یا خدمات عرضه شده با ارزش کالا یا خدمات خریداری شده در یک مدت زمان مشخص هستند را، مالیات های بر ارزش افزوده می گویند. ماده های مهمی که بیان کننده این نوع مالیات هستند، عبارتند از: ماده 10، 12، 14، 15، 16، 17، 18، 26، 32، 38، 42، 43 و 50.

 

ماده های مهم مالیات بر درآمد

این نوع ماده های مالیاتی مهم را باید شامل موارد زیر بدانیم:

• ماده 52، 523 و 53 در زمینه تعیین درآمدهای مشمول مالیات املاکی که اجاره داده می شوند، چه نقدی و چه غیر نقدی.
• ماده 81 در زمینه مالیات بر درآمد کشاورزی
• ماده 82 و 83 در زمینه مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی
• ماده 84 در خصوص مالیات بر درآمد حقوق
• ماده 91 در خصوص درآمدهایی که از پرداخت کردن مالیات معاف هستند.
• ماده 92 در زمینه بخشودگی 50 درصدی مالیات حقوق کارکنان در مناطقی که کمتر توسعه یافته اند.
• ماده 100 مربوط به مالیات مستقیم بر درآمد مشاغل
• ماده 105 مربوط به درآمدهایی که از انجام فعالیت های غیر انتفاعی به دست می آیند.
• ماده 109 در زمینه مالیات های موسسات بیمه
• ماده 110 در زمینه نحوه ارائه کرده اظهارنامه، دفاتر و اسناد مالی، حساب سود و زیاد و … به اداره امور مالیاتی
• ماده 119 مربوط به درآمدهای به دست آمده به صورت بلاعوض، اهدایی، جایزه و … چه به صورت نقدی و غیر نقدی که مشمول مالیات اتفاقی می شوند.

 

 

ماده های مهم محاسبه مالیات بر اجاره

املاکی که به اجاره داده می شوند، باید توسط مالک هر ساله به اداره امور مالیاتی، مالیات بپردازند. ماده های مهم مالیاتی بر اجاره املاک را باید چنین بیان کنیم:

• ماده 52 قانون مالیات بر اجاره، مربوط به درآمد اشخاص حقیقی و حقوقی به منظور واگذار کردن حقوق خود نسبت به املاکی که در ایران واقع شده اند پس از کسر معافیت های مقرر در قانون.
• ماده 53 قانون مالیات بر اجاره، به منظور محاسبه مالیات اجاره که طبق ماده باید 25 درصد از کل مال الاجاره و میزان مبلغی که بعد از کسر تمامی هزینه ها باقی می ماند باشد.
• ماده 55 قانون مالیات بر اجاره، در زمینه شخصی که اقدام به اجاره ملک خود می نماید و خود ملک دیگری را اجاره می کند.
• ماده 57 در خصوص نحوه محاسبه مالیات اشخاص حقیقی که غیر از اجاره بهایی که دریافت می کنند، منبع درآمد دیگری ندارند.
• ماده 59 در خصوص نرخ مالیات نقل و انتقال قطعی ملک
• ماده 64 در خصوص تعیین میزان ارزش معاملاتی املاک که بر عهده کمیسیون تقویم املاک است.
• ماده 75 که مربوط به مستاجران املاکی است که موقوفی اند.

 

60 ماده مهم مالیاتی برای حسابداران

برای حسابدارانی که جویای کار هستند و نیاز دارند که با ماده های مهم مالیاتی آشنا باشند، 60 ماده بیان می کنیم که موفقیت آنها را در انجام کارهای مالیاتی تضمین می کند. حتی این ماده ها به افرادی که شاغل در موسسه های مشاوره حسابداری هستند نیز، کمک می کند تا بتوانند ارتقاء شغلی یابند. این ماده ها را باید چنین بیان کنیم:

ماده 1 و 2: اشخاصی که مشمول مالیات می شوند و اشخاصی که مشمول مالیات نیستند.

ماده 44: میزان هزینه حق تمبر در ازای هر برگ چک، معادل 200 ریال است.

ماده 45: (تبصره) از اوراق قرضه، برات، سفته و … تنها نیم در هزار حق تمبر باید دریافت شود.

ماده 46: حق تمبر برای بارنامه ها دریایی، هوایی و زمینی

ماده 48: تمامی سهام شرکت های ایرانی بجز شرکت های تعاونی به قرار نیم در هزار، مشمول حق تمبر شده و کسر 100 ریال هم 100 ریال محاسبه می شود.

ماده 50: دریافت حق تمبر به جای الصاق و یا ابطال بر روی بارنامه ها، سفته ها و برات

ماده های 52، 53 و 54: تعیین میزان درآمدی که مشمول مالیات املاکی می شود که اجاره داده شده و این میزان درآمد چه نقدی و چه غیر نقد با کسر 25 درصد از هزینه و اجاره محاسبه می شود.

ماده 53: (تبصره) مهلت 10 روزه پرداخت کردن مالیات اجاره

ماده 59: مالیات هایی که برای نقل و انتقال اموال غیر منقول تعیین می شوند (همچون زمین، سرقفلی، آپارتمان، ساختمان)

ماده 77: مالیات هایی که شامل نقل و انتقالات ساختمان هایی می گردد که نوساز باشند و از پایان کار آنها بیشتر از 2 سال نگذشته باشد.

ماده 80: تکلیف تسلیم نمودن اظهارنامه مالیاتی مالکین در مدت 30 روز بعد از انجام معامله

ماده 81: معافیت مالیاتی بر درآمدی که از انجام فعالیت های مختلف همچون دامپروری، کشاورزی، زنبورعسل، پرورش ماهی، صیادی و ماهیگیری، پرورش طیور و … به دست آمده باشد.

ماده 82، 83، 84 و 85: مالیاتی هایی که مربوط به حقوق و معافیت های سالیانه حقوق می شوند.

ماده 86: تکلیف تمامی کسورات پرداخت مالیات حقوق در مدت  33 روز با ارائه فهرستی از دریافت کنندگان به اداره امور مالیاتی.

ماده 91: تمامی حقوق و مزایایی که معاف از پرداخت مالیات هستند.

ماده 92: بخشودگی 52 درصدی مالیات تمامی کارکنانی که در مناطق کمتر توسعه یافته مشغول به فعالیت هستند.

ماده 94، 95 و 96: شامل مالیات بر درآمد اشخاص حقیقی که صاحبان مشاغل می شوند.

دیگر ماده های مهم مالیاتی را نیز باید شامل ماده های، 97، 103، 104، 105، 107، 110، 114، 115، 116، 131، 132، 141، 142، 143، 143 مکرر، 145، 147، 148، 149، 150، 151، 152، 154، 155، 169، 169 مکرر، 189، 190، 192، 193، 197، 199، 226، 238، 244، 251، 251 مکرر، 252، 260 و 272 بیان کنیم.

آشنایی با تمامی این ماده های مهم مالیاتی، به حسابداران کمک خواهد کرد که بتوانند در زمینه شغلی خود بهترین خدمات را به دیگران ارائه نمایند. از این رو آشنایی با این ماده های قانونی اهمیت بسیار زیادی برای آنها خواهد داشت.

 

 

جمع بندی

از آنجایی که تعداد ماده های مهم مالیاتی برای افراد معمولی در کشور زیاد است و بسیاری از آنها در این مورد اطلاعاتی ندارند، بهتر است به کارشناسان متخصص در موسسه های حسابداری برای تنظیم صورتحساب های مالی و اظهارنامه های مالیاتی مراجعه کنند.

برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید اینستاگرام ما را فالوو کنید سپس سوال خود را در دایرکت مطرح نمایید و از مشاوره رایگان استفاده نمایید.